Trapassen, hoe zit dat nu precies?

Een mooie klus is het vervangen van trapassen. Door de enorme variëteit in maten en systemen die er de laatste jaren is ontstaan, ben je echter wel genoodzaakt om eerst even te bestuderen hoe het nu precies zit. Met een “stappenplan” heeft Elvedes het zo makkelijk mogelijk proberen te maken.

Jarenlang werd er vooral gekozen voor een BSA-bracket van 68mm breed en daar werd alles op afgestemd. Andere schroefdraad soorten zoals Italiaans of systemen met inslag cups worden ook nu nog maar zelden toegepast. Alles bij elkaar gaf dit al een redelijk aantal verschillende trapas variaties, maar het was best overzichtelijk.

Vandaag de dag is het echter helemaal anders!
Door het streven naar de meeste lichte frame/crankstel combinaties zijn er tal van nieuwe afmetingen en systemen ontstaan. In het programma van Elvedes vindt je voor alle mogelijke moderne combinaties de juiste trapas. Een heel sterk punt van de Elvedes trapassen is dat deze makkelijk zijn te onderhouden. Door de modulaire duurzame constructie kan op een enkele uitzondering na bij elke Elvedes trapas de lager set afzonderlijk vervangen worden. Dit betekent dat de behuizing van de trapas gewoon in het frame kan blijven en dat de lagers snel gereinigd/gesmeerd of vervangen kunnen worden. Voor deze onderhoudswerkzaamheden heb je onder andere de Elvedes gereedschappen en tools onderaan deze blog nodig.

Press fit en Elvedes Twist fit
De grote ommezwaai op trapasgebied kwam toen de frame fabrikanten in hun zoektocht naar het laagste gewicht een oplossing vonden in het weglaten van de schroefdraadverbinding in het bracket. In eerste instantie werden de lagers zelfs rechtstreeks in het frame geplaatst, maar dit bleek in de praktijk toch te kwetsbaar. De vereiste hoge toleranties waren bovendien ook niet haalbaar voor massaproductie. De Press fit constructie waarbij het lager is voor gemonteerd in een kunststof behuizing, werkt wel goed. De kunststof behuizing laat enige intoleranties van het bracket en het crankstel toe, waardoor de kunststof zich als het ware “zet” en de lagers niet onder spanning komen te staan. Maar toch kan er ook bij Press fit systemen een probleem ontstaat wanneer de passing in het bracket te ruim is. Zodra de cups onder belasting kunnen bewegen, ontstaan er allerlei hoogst irritante kraak en tik geluiden tijdens het fietsen. Elvedes adviseert voor dit probleem een Twist fit trapassen aan. Een Elvedes Twist fit trapas heeft een huls constructie met binnen- en buitenschroefdraad die beide cups verbindt. Deze uit CNC aluminium vervaardigde constructie is uiterst stijf en zorgt ervoor dat beide trapas lagers altijd keurig in lijn staan. Aan de buitenzijde van de huls zijn beide cups voorzien van een kunststof ring. Deze speciale kunststof kan tijdens de montage lichtjes vervormen om zo afwijkingen in het bracket op te kunnen vangen. Met een Twist fit trapas creëer je de meest solide passing voor Press fit systemen.

BB86/92 in combinatie met een DUB of 30mm as
Shimano veranderde met de introductie van het Hollowtech II crankstel de kijk op de tradionele bracket/crankstel combinatie drastisch. Door de lagers maximaal naar buiten te plaatsen en gebruik te maken van een 24mm as diameter werd er behoorlijk veel winst geboekt op het gebied van stijfheid. Als extra voordeel kan er bij deze constructie ook wat gewicht worden bespaard. Het meeste gewicht wordt dan vanzelfsprekend bespaard wanneer er voor exotischere materialen is gekozen in combinatie met gecompliceerde fabricagemethodes zoals hol smeden en dergelijken. Een aantal constructeurs vond echter dat er nog betere waardes voor de combinatie van bracket en crankstel behaald konden worden wanneer er een 30mm as wordt toegepast. Hierdoor is het B30/PF30 systeem ontstaan en daarop volgden systemen zoals; BB386, ROTOR 30 en Praxis Works bijvoorbeeld. Met de kennis van alle verschillende systemen en bracket afmetingen heeft Elvedes een behoorlijk aantal trapassen kunnen ontwikkelen. Zo is er haast voor elke mogelijke combinatie van moderne crankstellen en brackets een Elvedes trapas leverbaar. Zoals al reeds vermeld zijn al deze trapassen voorzien van verwisselbare lagers. Een uitzondering geldt voor de trapassen die gemaakt zijn voor een BB86/92 passing in combinatie met een 30mm as of SRAM DUB (29mm) as. De beschikbare ruimte voor het lager dat overblijft bij deze combinatie is zo klein dat hier een speciaal lager voor is ontwikkeld. Het lager en de Press fit cup vormen hierbij een geheel. Deze beperkte ruimte maakt het ook niet mogelijk om voor deze combinatie een Twist fit constructie te maken. Er is gewoonweg geen ruimte voor de benodigde aluminium CNC schroefdraad huls in het bracket. Met een bracket binnendiameter van 41mm en een as diameter van 29+ mm zou bij gebruik van een aluminium huls van minimale dikte het lager nog kleiner moeten worden en dan komen we weer in de problemen met de belastbaarheid van het lager.

Elvedes BB86/92 oplossingen voor de combinatie met een 30mm of SRAM DUB as;
BB86/92 SRAM DUB      

Let op!! Deze set wordt geleverd met een extra set rubber afdichtingen waarbij deze set ook gebruikt kan worden voor 30mm as crankstellen die een as lengte hebben voor een BB86/92 bracket. Voor deze toepassing verwijder je eenvoudig de 29mm adapters uit het lager en plaats je de 30mm rubber afdichtingen op beide lagers.

BB86/92 Praxis  (Geschikt voor, Praxis Works crankstellen met een tapered as van 30mm naar 28mm)

BB30/PF30 is niet compatibel met BB86/92!
Regelmatig ontstaat er enige verwarring tussen de BB30/PF30 en de BB86/92 systemen. Een BB30/PF30 crankstel past niet in een BB86/92 bracket, omdat de as van een BB30/PF30 crankstel te kort is voor een bracket van 86-92mm. Andersom zijn er wel mogelijkheden. Met behulp van het Elvedes stappenplan zie je wat mogelijk is.

T47
De laatste ontwikkeling op trapas gebied is de T47 standaard. Bij deze standaard zien we dat de betrouwbaarheid van een schroefdraadverbinding gecombineerd is met alle voordelen van een oversized bracket en een 30mm as. De T47 standaard is er in 2 uitvoeringen. Afhankelijk van de keuze die de framefabrikant heeft gemaakt, moet je kiezen tussen een T47 trapas met interne cups, of de T47 trapas voor externe cups. Voor deze standaard heeft Elvedes ook weer goed gekeken welke combinaties er in de praktijk mogelijk zijn. Elvedes T47 trapassen zijn daarom leverbaar in de modellen genoemd onderaan deze blog.

Terug naar schroefdraad
Naast dat een aantal toonaangevende fabrikanten heeft gekozen voor de nieuwste T47 standaard, zijn er ook veel fabrikanten die weer teruggaan naar het vertrouwde BSA-bracket. De periode waarin Press fit de standaard leek te worden, heeft toch geleerd dat een 68mm of 73mm BSA-bracket, eigenlijk toch wel heel goed werkt. In de Elvedes Thread fit serie, vind je alle mogelijke BSA-trapassen voor moderne two-piece crankstellen. In de Thread fit serie zijn ook een aantal modellen opgenomen met Italiaanse schroefdraad.

Tools, replacement kits en adapters
Om de hoogste servicegraad te bereiken levert Elvedes al het speciale gereedschap dat nodig is voor het monteren/demonteren en onderhouden van de Elvedes trapassen. Alle slijtage delen zoals lagers en stofkappen zijn los of in werkplaats verpakkingen leverbaar. Naast deze slijtage delen levert Elvedes ook nog een compleet assortiment adapters en spacers om de juiste combinaties en fijn-afstellingen mogelijk te maken. Een paar voorbeelden vind je onderaan deze blog.